Kryzys energetyczny mało prawdopodobny najbliższej zimy
Europa Środkowo-Wschodnia jest obecnie znacznie mniej zależna od rosyjskiej ropy naftowej.
Podczas gdy wielkość całkowitego importu ropy naftowej i produktów ropopochodnych w gospodarkach Europy Środkowo-Wschodniej (Bułgaria, Czechy, Węgry, Polska, Rumunia, Słowacja) wzrosła do rekordowego poziomu 86 mln ton w 2022 r., pomimo rosnących cen światowych, udział Rosji w tym imporcie spadł do 40% z 47% w 2021 r. i średnio 53% w latach 2017-2021 (wykres 1).
Dostawy rosyjskiej ropy
Udział ten spadł jeszcze bardziej, do 21% w pierwszym kwartale 2023 r., po wprowadzeniu przez UE embarga na import rosyjskiej ropy naftowej drogą morską od początku grudnia 2022 r., a także na import rosyjskich produktów naftowych od początku lutego 2023 r. Z analiz Allianz Trade wynika, że niektóre kraje są lepiej przygotowane do odwrócenia się od rosyjskiej ropy: Polska, Rumunia i Bułgaria – te kraje z dostępem do morza (i transportu drogą morską) dostosowały się najlepiej,[1] w dużej mierze eliminując ich zależność od rosyjskiej ropy naftowej (która osiągnęła 11% ich zużycia lub mniej w I kwartale 2023 r.).

Źródła: Eurostat, ITC Trade Map, Allianz Research
Jednak pozbawione dostępu do morza Czechy, Słowacja i Węgry nie zdołały jeszcze dostosować się do nowych warunków. Udział importu ropy naftowej z Rosji faktycznie wzrósł w Czechach do około 40% w latach 2022-2023. Utrzymał się na wysokim poziomie 40% na Węgrzech (w I kwartale 2023 r.) i 67% na Słowacji (wykres 2). Aby chronić te kraje przed kryzysem energetycznym, UE nie rozszerzyła embarga na import rosyjskiej ropy naftowej rurociągami.

Źródła: Eurostat, ITC Trade Map, Allianz Research
Zależność od gazu
Zależność Europy Środkowo-Wschodniej od rosyjskiego gazu również spadła. Stan napełnienia magazynów gazu w regionie był lepszy w połowie 2023 r. niż w tym samym czasie w poprzednich latach. Całkowity import gazu ziemnego w grupie omawianych 6 krajów Europy Środkowo – Wschodniej spadł o -32% do 31 mld m³ w 2022 r. ze średnio 45 mld m³ w latach 2017-2021. Co więcej, udział importu gazu z Rosji w całkowitym imporcie gazu spadł o -67% do 12 mld m³ w 2022 r. z 36 mld m³ w latach 2017-2021. W związku z tym udział Rosji w imporcie gazu w regionie zmniejszył się o połowę do 39% w 2022 r. ze średnio 79% w latach 2017-2021 (wykres 3).

Źródła: Eurostat, ITC Trade Map, Allianz Research
Udział krajów europejskich w imporcie
W rezultacie, jak wynika z analiz Allianz Trade import gazu ziemnego z Rosji stanowił jedynie 1% całkowitego zużycia energii pierwotnej w Polsce, Czechach i Rumunii. Stanowił też 7% w Bułgarii w 2022 r. (Wykres 4). W rzeczywistości udziały te spadły do zera w Polsce i Bułgarii po tym, jak Rosja wstrzymała dostawy gazu do tych dwóch krajów w kwietniu 2022 roku. Polska w dużej mierze zastąpiła gaz lokalnie wydobywanym węglem, podczas gdy Bułgaria zapewniła sobie nowe dostawy gazu gazociągiem z Grecji.
Jednak udział importu gazu z Rosji w całkowitym zużyciu energii pierwotnej był nadal znaczący na Węgrzech (20%) i Słowacji (13%). To naraża te kraje na nieco większe ryzyko niedoborów energii w przypadku wyschnięcia dostaw z Rosji. W pierwszej połowie 2023 r. magazyny gazu w regionie CEE-6 były jednak znacznie lepiej wypełnione niż w poprzednich latach. W połowie roku ich zapełnienie wynosiło 74% w 2023 r., w porównaniu do 59% w 2022 r. i średnio 58% w latach 2017-2021 (wykres 5).
Patrząc na zapasy gazu w magazynach na koniec czerwca w odniesieniu do zużycia gazu w poprzednim roku, widzimy, że kraje Europy Środkowo-Wschodniej, z wyjątkiem Polski, są w tym roku w lepszej sytuacji niż w poprzednich latach. Udział ten był najwyższy na Słowacji (58%), Węgrzech (42%) i w Czechach (41%). Łagodził nieco zależność tych śródlądowych krajów od rosyjskiej energii.

Źródła: Eurostat, ITC Trade Map, Allianz Research
Czytaj też >> Metody diagnozowania przekładni robotów przemysłowych
Zima 2023/2024
Ogólnie rzecz biorąc, Allianz Trade spodziewa się, że gospodarki omawianych 6 krajów Europy Środkowo-Wschodniej przetrwają zimę 2023/2024. Nawet, jeśli okaże się ona ostrzejsza niż poprzednia. Istnieje ryzyko niedoborów energii na Węgrzech, Słowacji i w mniejszym stopniu w Czechach. A to w przypadku, gdyby nadchodząca zima była mroźna i wprowadzono pełne embargo na eksport rosyjskiej ropy i gazu. Jeśli tak się stanie, spodziewamy się, że społeczność UE będzie gotowa do udzielenia wsparcia. Niemniej jednak, ten scenariusz ryzyka powinien być zachętą dla rządów w Europie Środkowo-Wschodniej do kontynuowania energicznych planów transformacji energetycznej.


Źródła: GIE – AGSI, Allianz Research
[1] Od lutego 2022 r. UE zaczęła korzystać z różnych źródeł ropy naftowej, w szczególności z Bliskiego Wschodu, Afryki Zachodniej, USA i Norwegii. Dwa ostatnie kraje stały się największymi dostawcami ropy naftowej do UE do końca 2022 roku.
Mogą zainteresować Cię również

Sztuczna inteligencja stwarza problemy. Pojawiają się pozwy.
AI - to najgorętszy temat tego roku. Na fali popularności pojawia się jednak coraz więcej problemów związanych ze sztuczną inteligencją. Dotyczą one m.in. kreowania fake newsów, zagrożenia dezinformacją, łamania praw autorskich i nieuczciwego pozyskiwania danych do trenowani...
Klimatyzacja hal – wybrane zagadnienia. Część I
Rosnące wymagania związane z energooszczędnością wpływają na rodzaj instalacji stosowanych w obiektach halowych, w tym na klimatyzację.
Zastosowanie współrzędnościowych systemów pomiarowych w procesie inżynierii rekonstrukcyjnej
Z artykułu dowiesz się: jakiego typu współrzędnościowe systemy pomiarowe są najczęściej stosowane w procesie inżynierii rekonstrukcyjnej,w jakiej postaci otrzymujemy dane pomiarowe odwzorowujące geometrię obiektu,jak przebie...
Centrum Produkcyjno-Wdrożeniowe
Ponad 20-letnie doświadczenie w dziedzinie sprzedaży systemów narzędziowych, pomiarowych a także usług z nimi związanych skłoniło nas do podjęcia kroku w stronę poszerzenia naszej działalności o produkcję narzędzi i części maszyn. Impuls ku temu dała nam wieloletnia współpra...
Cyberprzestępcy coraz częściej kradną dane poprzez aplikacje chmurowe
W lipcu 2023 r. 57% wszystkich pobrań złośliwego oprogramowania pochodziło z popularnych aplikacji w chmurze. Jednocześnie całkowita liczba aplikacji w chmurze, z których pobrano złośliwe oprogramowanie, wzrosła do 167. To wskazuje, że cyberprzestępcy nadal docierają do swo...
Paulina Grabowska-Lisowska: Jako spawalnicy musimy się uczyć na bieżąco
O blaskach i cieniach pracy w spawalnictwie, trudnościach, z jakimi zmagają się pracownicy tej branży, o tym, co należałoby zmienić i o perspektywie na przyszłość opowiada nam Paulina Grabowska-Lisowska, inżynier spawalnik i założycielka strony przepisyspawalnicze.pl.
Efektywność energetyczna – poznaj sprawdzone metody
Już 5 października w Redzie, koło Gdyni odbędzie się Konferencja Techniczna Axon Media: „Efektywność energetyczna w przemyśle”, podczas której zaproszeni eksperci z branży energetycznej zaprezentują skuteczne techniki optymalizacji energii w zakładach przemysłowych. To spotkan...
Wyznaczanie wymaganej siły roboczej w układach o złożonej strukturze kinematycznej
Dobór siłownika hydraulicznego, np. jednotłoczyskowego dwustronnego działania, zwykle przeprowadza się według następującej procedury: podaj wartość ciśnienia roboczego,wybierz typ siłownika, np. tłokowy dwustronnego działania,określ r...
Powłoki ochronne na warstwach wierzchnich stopów magnezu otrzymywane w procesie natryskiwania cieplnego
Z artykułu dowiesz się: o charakterystyce metody naddźwiękowego natryskiwania płomieniowego,jakie są wyniki bada...
Kalendarium wydarzeń
Relacje
Energetab 2023
Za nami trzy intensywne dni 36. międzynarodowych targów energetycznych ENERGETAB. Były one niezwykle pracowite dla 433 wystawców, którzy starali się zaprezen...
Sprawdź więcejI Mazowieckie Sympozjum Obróbki Skrawaniem
W dniu 22 czerwca br. na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki Warszawskiej odbyło się I Mazowieckie Sympozjum Obróbki Skrawaniem, współorganizo...
Sprawdź więcejSeminarium Obróbki Laserowej 2023
Trzeciego dnia targów STOM odbyło się Seminarium Obróbki Laserowej, zorganizowane przez naukowców z Politechniki Świętokrzyskiej. Wydarzenie cieszyło się ...
Sprawdź więcejWystawcy Przemysłowej Wiosny 2023 z nagrodami!
Drugi dzień Przemysłowej Wiosny upłynął pod znakiem nagród dla najnowocześniejszych produktów i rozwiązań, w ramach przemysłowych wydarz...
Sprawdź więcej