Dlaczego warto mieć innowacyjnych pracowników?

Z artykułu dowiesz się:

• kto może skorzystać z ulgi B+R;
• jakie korzyści może odnieść firma z branży obróbki metali;
• jakie formalności trzeba spełnić.

Ich praca może generować duże zwroty podatkowe, nadwyżki te można przeznaczyć na rozwój firmy i inwestycję w ludzi. Jakie jeszcze korzyści firma odniesie z innowacyjnego pracownika?

W artykule skupimy się na aspektach podatkowych i ulgach przewidzianych dla innowacyjnych przedsiębiorstw: uldze badawczo-rozwojowej i uldze na innowacyjnych pracowników. Ulgach, które mogą wygenerować znaczące oszczędności dla firm, a deklaracje można korygować nawet 6 lat wstecz!

Na początek przykład: wyobraźmy sobie pracownika, który bierze udział w rozwijaniu nowego produktu. Normalnie jego wynagrodzenie (kwota X) stanowi koszt obniżający podatek o kwotę równą X. W przypadku spełnienia warunków i skorzystania z ulgi na działalność badawczo-rozwojową wynagrodzenie to będzie mogło być jeszcze dwukrotnie zaliczone w koszty, zatem łącznie kwota zaliczana w koszty wyniesie 3X.

A to daje już konkretne oszczędności!

Jak wielkie? Zgodnie ze statystykami Ministerstwa Finansów za 2022 rok, łączna kwota odliczeń z tytułu ulgi B+R podatników przekroczyła 7,7 miliarda złotych, a są to dane tylko za ulgę B+R i tylko za rok 2022. Dane za rok 2023 powinny jeszcze znacząco zwiększyć tę kwotę.

Ulga B+R

Warto zatem napisać kilka słów wyjaśnienia o uldze B+R, czyli uldze na działalność badawczo-rozwojową. Jest ona przeznaczona dla tych firm, które prowadzą systematyczną działalność twórczą w celu zwiększenia oraz wykorzystania zasobów wiedzy. Zasoby wiedzy służą zaś tworzeniu nowych zastosowań. Ulga obejmuje zarówno badania naukowe, jak i prace rozwojowe.

Dla większości firm ulga B+R dotyczy najczęściej działań związanych z opracowywaniem nowych produktów, procesów lub usług lub wprowadzaniem do nich znaczących ulepszeń.

Co istotne, mogą to być nowości lub ulepszenia z punktu widzenia danej firmy, a nie świata. Nie chodzi zatem o stworzenie innowacyjnych rozwiązań na skalę światową, a zdecydowanie bardziej lokalną – wewnątrz przedsiębiorstwa. Jest to jedna z głównych cech odróżniających ulgę B+R od dotacji unijnych na działalność badawczo-rozwojową.

Ulga ta nie jest związana z żadną branżą. Nie ma również znaczenia wielkość firmy – dotyczy zarówno mikroprzedsiębiorców, jak i dużych przedsiębiorstw. Powinny nią zainteresować się szczególnie firmy produkcyjne, w przypadku których projektowanie i tworzenie zmienionych, ulepszonych lub nowych produktów jest nieodłączną cechą działalności. Ulga nie obejmuje działań rutynowych czy okresowych zmian wprowadzanych do produktów, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń.

Warto też podkreślić, że projekty nie muszą zakończyć się sukcesem (tj. nie muszą być wdrożone), aby móc je zakwalifikować do ulgi B+R.

Wdrożenia ulgi B+R w branży obróbki plastycznej metali

Stosowanie ulgi B+R zostało potwierdzone np. dla branży obróbki metali przez organy podatkowe. Spółka opracowała m.in.:

• detal spełniający normy w podanych przez klienta widełkach oraz z uwzględnieniem jego przeznaczenia,
• narzędzie spełniające zdefiniowane normy i cechy oraz wykonała serie próbne detali z wykorzystaniem narzędzia,
• rozwiązanie dotyczące uzyskania dwóch detali na jednym narzędziu z pominięciem podprocesów, spełniających wysokie wymagania jakościowe, efekt prac rozwojowych pozwolił na zwiększenie efektywności i obniżenie materiałochłonności produkcji,
• procesy produkcyjne prowadzące do uzyskania detali z różnego gatunku materiałów o różnych właściwościach tłocznych na narzędziach uniwersalnych,
• zwiększenie przyczepu gumy wykorzystywanej w detalu przez klienta (z uwzględnieniem docelowego środowiska pracy detalu).
• technologię produkcji korpusu z zakuwką, co wymagało nowego podejścia przy projektowaniu procesów produkcji ze względu na kształt detalu,
• technologię produkcji zapewniającej wykonanie detalu zgodnego z zakładanymi parametrami z uwzględnieniem na etapie produkcji anizotropii metalu wybranego przez klienta.

Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej w wydanych interpretacjach indywidualnych potwierdził, że taka działalność mieści się w definicji działalności B+R.

Ulga B+R: co podlega odliczeniu?

W celu skorzystania z ulgi B+R konieczne jest prowadzenie odpowiedniej ewidencji. Pozwoli ona zidentyfikować wszystkie koszty mogące stać się podstawą odliczeń.

Sama ulga działa bowiem w ten sposób, że umożliwia ponowne (a w przypadku wynagrodzenia – podwójne) odliczenie kosztów od przychodów.

Nie są to bowiem tylko koszty związane z wynagrodzeniem pracowników (oraz osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, jak umowa zlecenia czy o dzieło).

Do kosztów kwalifikowanych wchodzą również składki ubezpieczeniowe czy wpłaty na Pracownicze Plany Kapitałowe w części finansowanej przez pracodawcę.

Pełen katalog obejmuje również:

• nabycie materiałów i surowców wykorzystywanych do działalności B+R,
• sprzęt specjalistyczny (niebędący środkiem trwałym),
• ekspertyzy,
• opinie,
• usługi doradcze,
• odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej.

Kosztami kwalifikowanymi są również odpisy amortyzacyjne od kosztów prac rozwojowych oraz od pozostałych środków trwałych bądź WNiP wykorzystywanych w ramach działalności B+R.

Odliczeniu podlegają również koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego.

Co jeżeli spółka ma straty?

Jeżeli firma ma stratę, to nie może odzyskać nadpłaty podatku – powyższe stwierdzenie jest oczywiste. Nie oznacza to jednak, że powinna rezygnować z ubiegania się o ulgi podatkowe. Również dla takich firm przewidziane są konkretne rozwiązania.

Cykl życia projektów u innowacyjnych przedsiębiorstw często wiąże się z tym, że na początku ponoszą one wydatki na inwestycje, aby w przyszłości korzystać z wypracowanych rozwiązań.

Spółki posiadające stratę jak najbardziej mogą i powinny aplikować o pełen zakres dostępnych im ulg podatkowych (B+R, ulga na ekspansję, ulga na prototyp, ulga na robotyzację czy ulga na innowacyjnych pracowników).

Przede wszystkim przepisy bezpośrednio pozwalają na rozpoznanie ulg podatkowych w przyszłości (do 6 lat!). Oznacza to, że jeżeli podatnik poniósł za 2023 rok podatkowy stratę albo wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonać będzie mógł jeszcze w zeznaniu za rok 2029.

Ale to nie wszystko. Ustawodawca wręcz zachęca do bieżącego rozliczania poprzez dodatkowe instrumenty, które mają „zmobilizować” podatników do bieżącego rozliczania ulg podatkowych, nawet jeżeli podmioty te ponoszą stratę.

Najlepszy przykład to ulga na innowacyjnych pracowników. Innowacyjny pracownik to taki, którego przynajmniej 50% czasu poświęcane jest na projekty B+R.

Ulga ta umożliwia wykorzystanie nieodliczonej ulgi badawczo-rozwojowej na zaliczki na podatek dochodowy od tzw. innowacyjnych pracowników. Innymi słowy – nieotrzymana kwota zwrotu z ulgi badawczo-rozwojowej opłaca w firmach zaliczki PIT na takich pracowników.

Elementem „mobilizującym” z punktu widzenia ustawodawcy jest to, że można skorzystać z tego tylko w do końca roku podatkowego, w którym zostało złożone zeznanie. Tym samym, jeżeli firmy nie skorzystają z tego w tym roku, to możliwość wykorzystania jej w zakresie zaliczek na podatek PIT w odniesieniu do ulgi za 2023 rok przepadnie.

Czytaj też >> Procesy obróbki cieplnej i odlewnictwa z wykorzystaniem pieców przemysłowych

Formalne zgłoszenie

Po zidentyfikowaniu projektów B+R i prawidłowym ich zaewidencjonowaniu kolejnym etapem jest poprawne rozliczenie.

Opisywane wcześniej koszty kwalifikowane ponoszone w związku z prowadzeniem działalności B+R muszą być ujęte w rocznym zeznaniu podatkowym za rok, w którym zostały poniesione. Zatem aby skorzystać z ulgi, należy złożyć odpowiedni załącznik do rocznego zeznania podatkowego:

• Załącznik PIT/BR do zeznania PIT-36 lub PIT-36L;
• Załącznik CIT/BR do zeznania CIT-8, CIT-8A lub CIT-8B.

Warto mieć na uwadze, że niektóre spółki nie mogą jednak skorzystać z ulgi, pomimo prowadzenia odpowiedniej działalności. Dotyczy to tych spółek, które są opodatkowane ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estońskim CIT), czy w zakresie tej części, która jest prowadzona w specjalnych strefach ekonomicznych lub na podstawie decyzji o wsparciu.

Podsumowanie: ulga B+R

Warto przeanalizować, czy firma z racji prowadzonej działalności nie powinna skorzystać z oferowanych przywilejów. Zwłaszcza, że z ulgi tej mogą korzystać konkurenci, w tym konkurenci na innych rynkach. W tej czy innej postaci pojawia się ona zarówno w UE, jak i w Stanach Zjednoczonych czy Chinach. Ulga B+R nie wymusza dodatkowych działań po stronie firm. Wymaga jedynie poprawnego ewidencjonowania tych działań, które i tak przedsiębiorstwa podejmują, aby stać się bardziej konkurencyjnymi.

Warto również pamiętać, że ulga B+R jest jedną z wielu ulg podatkowych (wraz z IP-BOX, ulgą na ekspansję, ulgą na prototyp, ulgą na robotyzację czy ulgą na innowacyjnych pracowników), które łącznie tworzą krajobraz wsparcia dla innowacyjnych przedsiębiorstw w polskim systemie podatkowym.

adwokat Mikołaj Horbulewicz
www.ulgadlafirm.pl

Galeria