Współdziałanie systemu oddymiania i instalacji tryskaczowej w obiektach wielkopowierzchniowych

Instalacja oddymiania – obowiązujące przepisy

Uwzględniając wymagania obowiązujących przepisów, co do zasady, istotą działania instalacji oddymiania jest wytworzenie warstwy wolnej od dymu. To umożliwia bezpieczną ewakuację oraz ograniczy straty w mieniu. System oddymiania przede wszystkim usuwa dym i powstałe w trakcie pożaru trujące gazy. Odprowadza również ciepło, niwelując obciążenie termiczne wewnątrz obiektu, które może doprowadzić do utraty funkcji nośnej budynku. Dzięki temu konstrukcja budynku chroniona jest przed przegrzaniem. Umożliwia to szybką i sprawną ewakuację oraz zwiększa się bezpieczeństwo ratowników podczas akcji gaśniczej. Wymóg stosowania oddymiania stawia się dla określonych stref zaliczanych do zagrożenia ludzi (ZL). Wykonanie instalacji oddymiania w budynku produkcyjno-magazynowym ma charakter dobrowolny. Wynika z chęci zabezpieczenia mienia oraz obniżenia składek na ubezpieczenie budynku.

Natomiast przepisy umożliwiają złagodzenie wymagań techniczno-budowlanych dla budynków produkcyjno-magazynowych.

Wyposażenie obiektu w stałe samoczynne urządzenia gaśnicze wodne lub samoczynne urządzenia oddymiające pozwala na przyjęcie klasy „E” odporności pożarowej dla budynków jednokondygnacyjnych produkcyjno-magazynowych  na zasadach określonych w § 214 i 215 ust. 1 [2, 3].

Wydłużenie dróg ewakuacyjnych

Dzięki zastosowaniu stałych samoczynnych urządzeń gaśniczych wodnych lub samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu detekcji możliwe jest wydłużenie dróg ewakuacyjnych (przejść i dojść ewakuacyjnych) o 50% na zasadach określonych w § 237, ust. 6, 7 i § 256 ust. 4 WT [2, 3]. W przypadku jednoczesnego stosowania obu systemów wydłużenia określone powyżej można sumować i zwiększyć do 100%.

Dopuszcza się również powiększenie strefy pożarowej pod warunkiem zastosowania stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych o 100% i samoczynnych urządzeń oddymiających o 50%. Przy jednoczesnym stosowaniu urządzeń strefy pożarowe można powiększyć o 150%. W budynku jednokondygnacyjnym lub na ostatniej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego wielkość stref pożarowych PM, z wyjątkiem garaży, można powiększyć o 100%, jeśli budynek nie zawiera pomieszczenia zagrożonego wybuchem i jest wykonany z elementów nierozprzestrzeniających ognia oraz zastosowano samoczynne urządzenia oddymiające [2, 3]. W przypadku gdy jednokondygnacyjny budynek produkcyjno-magazynowy zostanie wyposażony w obie instalacje, przepisy krajowe zdejmują ograniczenie wielkości strefy pożarowej. Dopuszczają wybudowanie hali bez ograniczenia powierzchni strefy, niezależnie od gęstości obciążenia ogniowego [3, 4].

Współdziałanie instalacji tryskaczowej i oddymiania

Powszechnie stosowany w Polsce standard NFPA 204:2021 zastrzega, że nie ma spójnych zaleceń projektowych dla współdziałania instalacji tryskaczowej i oddymiania w jednym obiekcie. Standard ten przeznaczony jest co do zasady do projektowania budynków, w których nie przewidziano stałych urządzeń gaśniczych wodnych. Weryfikacja skuteczności systemu oddymiania zaprojektowanego wg standardu NFPA 204 w budynku z tryskaczami powinna bazować na analizie inżynierskiej wykorzystującej symulacje CFD, zaakceptowanej przez odpowiednie organy (AHJ), wskazujące, że cele funkcjonalne zostały osiągnięte. Standard NFPA 204 wymaga, aby instalacja tryskaczowa była wykonana zgodnie ze standardem NFPA 13, a system wentylacji pożarowej powinien być tak zaprojektowany, aby nie miał negatywnego wpływu na działanie tryskaczy [6].

Galeria