Co należy rozważyć przy ponownym wykorzystywaniu tych samych elementów złącznych?

Śruba jest instalowana w fabryce bez smarowania i wszystko działa dobrze… aż do pierwszego wyjęcia śruby i ponownego jej użycia. Wtedy zaczynają się problemy. Dlaczego?

W procesie projektowania inżynier ustawia zakres napięcia wstępnego elementów złącznych tak, aby części nie otwierały się ani nie zaczęły się ślizgać, a granica plastyczności nie została przekroczona na żadnej z części, jak pokazano na rys. 1. Współczynniki tarcia są częścią obliczeń służących do znalezienia nominalnego momentu obrotowego potrzebnego do uzyskania prawidłowego napięcia wstępnego. Elementy złączne - jak prawidłowo ponownie je wykorzystać?

Obszar styku śruby jest spłaszczony podczas pierwszej operacji dokręcania z powodu chropowatości powierzchni i nieregularności. To, co dzieje się podczas ponownego użycia śruby, to wzrost tarcia z powodu większej powierzchni styku generowanej przy pierwszym dokręceniu. Oznacza to, że potrzeba wyższego momentu dokręcania, aby osiągnąć takie samo napięcie wstępne, jakie istniało podczas pierwszego dokręcania. Jeśli zamiast tego zostanie użyty taki sam, początkowo zalecany moment dokręcania podczas ponownego użycia, w rezultacie uzyskuje się mniejsze napięcie wstępne.

Wykres na rys. 2 przedstawia śrubę M12 klasy 8.8, którą dokręcono po raz pierwszy, a następnie użyto jej ponownie bez smarowania. Zakres napięcia wstępnego projektanta zaznaczono na niebiesko. Pierwsze dokręcenie jest wyraźne w tym zakresie i wszystko działa dobrze. Jednak ze względu na efekt tarcia przy pierwszym ponownym użyciu łącznika potrzebny jest wyższy moment dokręcania, aby uzyskać wymagane napięcie wstępne. Przykładem może być maszyna, która działa dobrze, ponieważ pochodzi od producenta. Wtedy pierwszy przegląd konserwacyjny wykonujemy np. po roku. Gdy śruba jest ponownie używana zgodnie z instruk...