Rola węgla kamiennego w zrównoważonej transformacji energetycznej

2049 – rok ostatni

Energetykę w stronę niskoemisyjnej możemy transformować radykalnie np. zamykając wszystkie kopalnie. Bez wcześniejszego zabezpieczenia produkcji z OZE, atomu, wodoru, magazynów energii etc… byłoby to jednak działanie zbyt pochopne. Brak krajowego węgla oznaczałby konieczność zwiększenia importu. Zgodnie z założeniami rządowych dokumentów strategicznych na transformację mamy jeszcze trochę czasu. Odejście od wydobycia węgla na terenie Górnego Śląska, gdzie odbywa się 82 proc. produkcji surowca, ma nastąpić do 2049 roku. Wcześniej wygaszone mają być kopalnie m.in. w Wielkopolsce. Oznacza to jednak konieczność podjęcia już teraz działań, które zapobiegną degradacji regionów górniczych, gdzie często od kopalni uzależnione są całe dzielnice. Zamknięcie wszystkich kopalń oznaczałoby bowiem konieczność przebranżowienia blisko 74 tysięcy pracowników górnictwa.

Z rynku zniknąłby też krajowy surowiec. W tym kontekście szczególnie ważne jest, że węgiel z polskich kopalń trafia praktycznie w całości na rodzimy rynek. Jeśli nie kupią go elektrownie lub elektrociepłownie, to zostaje na zwałach. Pogodzenie interesów wszystkich stron to wyzwanie przed którym stają kolejne polskie rządy i władze samorządowe na Górnym Śląsku.

Wiatraki na morzu zaopatrzą nas w prąd, ale nie w ciepło

Według obliczeń serwisu wysokienapiecie.pl w ubiegłym roku po raz kolejny pobito w Polsce rekord wytworzenia energii elektrycznej z OZE. Portal oszacował, że ze źródeł odnawialnych wygenerowano ponad 40 TWh, czyli 27 proc. całej polskiej produkcji. Bez wątpienia OZE to kierunek, w którym zmierza nasza energetyka. Najpopularniejsze źródła, czyli wiatr i słońce, aby były opłacalne, trzeba jednak budować tam, gdzie wiatr i słońce stale zasilają instalacje.

– W przypadku energii elektrycznej odległość nie ma znaczenia. Można ją przesyłać nawet na setki kilometrów od źródła. Inaczej jednak wygląda sytuacja z energią cieplną. Trzeba ją wytwarzać na miejscu, ponieważ ubytek ciepła wraz z każdym kolejnym kilometrem przesyłu szybko rośnie. Oznacza to, że nie możemy zakładać, że z dnia na dzień zrezygnujemy z węgla. Możemy oczywiście wyobrazić sobie, że wszyscy będziemy ogrzewać się za pomocą elektryczności, np. pomp ciepła czy dzięki zaawansowanym systemom grzejników. Jednak to rozwiązania obecnie zdecydowanie droższe od ciepła systemowego. Co więcej wiązałoby się to z ogromnym poborem mocy w chłodne dni i jest to wątpliwe czy elektrownie by sobie z tym poradziły – mówi Sławomir Wołyniec.   

Węgiel elementem zielonej rewolucji

Patrząc na tempo modernizacji, szczególnie jeśli chodzi o sektor ciepłowniczy, warto do odchodzenia od węgla podejść z rozsądkiem. Stopniowe zmniejszanie jego udziału w miksie energetycznym na rzecz OZE, nie musi oznaczać całkowitej rezygnacji z tego surowca. W okresie przejściowym może być to podyktowane względami ekonomicznymi. Jednak długoterminowo węgiel może nadal odgrywać istotną rolę z punktu widzenia stabilizowania systemu energetycznego. Energia pozyskiwana z odnawialnych źródeł obciążona jest bowiem ryzykiem braku stabilności. Generacja z OZE czasem prowadzi do przeciążenia sieci, która nie jest do niej jeszcze w pełni przystosowana.

Wyzwaniem pozostaje też magazynowanie powstałej w tej sposób energii. Dodatkową trudnością jest też to, że największa generacja np. z fotowoltaiki jest w pogodne letnie dni. Warto więc uwzględnić stabilizującą rolę energii pozyskiwanej ze spalania surowców kopalnych. Tym bardziej, że mimo iż emisje CO2 związane ze spalaniem węgla rzucają cień na to źródło energii, to wciąż powstają innowacyjne rozwiązania, takie jak technologie CCS (Carbon Capture and Storage), zgazowanie węgla, czy metoda „clean coal”, które mają czynić spalanie tego surowca bardziej przyjaznym środowisku. Ich zastosowanie wydaje się swego rodzaju kompromisem na czas dochodzenia do w pełni zrównoważonych technologii wytwarzania energii.

***

_{V-PROJECT S.A. jest jednym z dostawców surowców energetycznych, głównie wysokojakościowego węgla kamiennego dla polskiej energetyki zawodowej, tj. dla elektrowni, elektrociepłowni i ciepłowni. Spółka specjalizuje się także w imporcie drogą morską i eksporcie ww. surowca. V-PROJECT jest spółką dominującą dla spółki GRUPA ALTUM. Jest ona największym akcjonariuszem giełdowej EC Będzin S.A. oraz większościowym udziałowcem EC Będzin Wytwarzanie Sp. z o.o.}