Postępowanie zabezpieczające: czym jest i dlaczego warto zabezpieczyć roszczenie w sporze sądowym?

Procesy cywilne o odzyskanie długu potrafią ciągnąć się latami, bo czasu ich trwania nie ogranicza żaden przepis prawa. W tym okresie sytuacja finansowa dłużnika może się pogorszyć, co utrudnia odzyskanie pieniędzy nawet po pomyślnym dla nas wyroku. By uniknąć tej sytuacji, wierzyciel może wystąpić z wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia. Co warto wiedzieć na ten temat?

Zabezpieczenie roszczenia oznacza zajęcie części majątku dłużnika równej kwocie, którą jest on winien wierzycielowi, bądź innego dobra, o które toczy się spór. Najczęściej mowa o środkach na jego rachunku bankowym, ale prawo przewiduje wiele innych typów zabezpieczenia. Dzięki temu, wierzyciel w razie wygranej nie musi obawiać się o niewypłacalność dłużnika. W zależności od przedmiotu sporu, zabezpieczeniu podlegają roszczenia pieniężne i niepieniężne.

Wniosek poparty dowodami

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia może złożyć każda ze stron lub uczestników postępowania. Osoba składająca taki wniosek powinna uprawdopodobnić swoje roszczenie oraz wskazać swój interes prawny w jego udzieleniu. Celem wniosku jest wykazanie, że brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie orzeczenia, które zapadnie w sprawie.

– W praktyce oznacza to, że wierzyciel powinien przedstawić w sądzie dowody potwierdzające istnienie roszczenia, na przykład fakturę VAT, umowę czy ugodę – tłumaczy Beata Gądek, radca prawny w TC Kancelarii Prawnej i dodaje:

– Musi również wskazać powód, dla którego jego zdaniem takie zabezpieczenie powinno zostać udzielone. Na przykład przedstawić okoliczności potwierdzające próbę uszczuplenia swojego majątku przez dłużnika.

Wierzyciele, którzy dochodzą należności – w kwocie niższej niż 75 tysięcy złotych z tytułu transakcji handlowej, dotychczas nieuregulowanej czy w przypadku której od dnia upływu terminu płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące – nie muszą dodatkowo uprawdopodobniać swojego interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Ta uproszczona droga do zabezpieczenia wierzytelności to doskonałe rozwiązanie w przypadku dochodzenia należności wynikającej na przykład z nieuregulowanej faktury VAT.

Elementy wniosku o zabezpieczenie

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien odpowiadać wymaganiom pisma procesowego. W związku z tym musi zawierać oznaczenie sądu, do którego jest kierowane, imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników, oznaczenie rodzaju pisma oraz osnowę, czyli opis przedmiotu wniosku lub oświadczenia. W przypadku, gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia, trzeba również wskazać fakty, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów.

We wniosku musi znaleźć się także podpis strony bądź jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika i lista załączników. Dodatkowo, dokument należy uzupełnić o wskazanie sposobu zabezpieczenia. W sprawach o roszczenie pieniężne także wskazanie sumy zabezpieczenia, uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających wniosek, czyli opis okoliczności, w jakich powstał dług. O udzieleniu zabezpieczenia orzeka sąd postanowieniem.

Koszty postępowania zabezpieczającego

Opłata sądowa za złożenie wniosku o udzielenie zabezpieczenia jest niewysoka – wynosi 100 zł. Nie jest konieczna, jeśli wniosek zawarto w pozwie albo we wniosku wszczynającym postępowanie nieprocesowe. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia składa się, wraz z wnioskiem i odpowiednią opłatą o wysokości 300 zł, do komornika sądowego.

– Na tej podstawie, komornik może wykonać zabezpieczenie na rachunku bankowym dłużnika. Jeśli środki zostaną skutecznie zajęte, komornik sądowy pobiera od wierzyciela opłatę stosunkową w wysokości 10% wartości mienia objętego zabezpieczeniem, pomniejszonych o wyżej wskazaną opłatę 300 zł – tłumaczy Beata Gądek z TC Kancelarii Prawnej.

W toku postępowania cywilnego, wierzyciel może też złożyć wniosek o zasądzenie na jego rzecz od dłużnika kosztów postępowania zabezpieczającego.