Jeśli nie przewidzimy katastrofy, na pewno będzie katastrofa, czyli jak się programuje roboty przemysłowe

Jaka ścieżka najszybciej doprowadzi do zawodu programisty robotów przemysłowych oraz jakie kompetencje trzeba mieć, aby się w nim odnaleźć? Na te i inne pytania w rozmowie z Joanną Miśkiewicz odpowiada Dobromiła Włodarska, inżynier-robotyk, współwłaścicielka firmy robotycy.com.

Problemy z pozyskiwaniem dobrze wykwalifikowanych pracowników to bolączka niejednej firmy produkcyjnej. Luka pracownicza dotyczy także środowiska programistów robotów przemysłowych. To tym bardziej palący problem, że firmy, aby utrzymać konkurencyjność, stoją przed koniecznością inwestowania w zakup robotów przemysłowych. Zdecydowanie zatem praca jako programista robotów jest uznawana za przyszłościową.

J.M.: Pani Dobromiło, jak trafiła Pani do świata robotyzacji? To bardzo męska branża, więc tym bardziej ciekawi Pani droga zawodowa.

D.W.: Na pewno chciałabym podkreślić, że na tej drodze płeć nie ma znaczenia. Dobrym robotykiem może być zarówno kobieta, jak i mężczyzna. To, co jest ważne, to konkretne cechy: dokładność, skrupulatność, zwracanie uwagi na szczegóły czy umiejętność przewidywania.

Ja najczęściej rzeczywiście wyróżniam się w tym męskim środowisku. Część osób zna mnie jako „tę dziewczynę od robotów” – oczywiście nie jestem jedyną kobietą w tej branży w Polsce, ale od lat starałam się zawsze być bardzo zaangażowana w środowisko i mocno współpracować z producentami.

Pomysł na moją drogę zawodową prawdopodobnie pojawił się już w dzieciństwie – czytałam wtedy dużo książek z gatunku science-fiction. Tam wszędzie były roboty! Być może to właśnie mnie ukierunkowało. Gdy zobaczyłam, że jest taki kierunek studiów jak robotyka, aż nie mogłam uwierzyć, że to jest rzeczywiste, że można naprawdę się tym zajmować. Nie ukrywam, moja praca jest moją pasją. Pracuję w tej branży od 17 lat i wciąż mi się nie znudziła.

J.M.: To branża tak dynamicznie rozwijająca się, zwłaszcza w ostatnich latach, że chyba rzeczywiście trudno się nudzić.

D.W.: Tak – mimo że z robotami pracuję od lat, to wciąż widzę nowe rozwiązania technologiczne i jednocześnie – problemy, na które nigdy wcześniej się nie natknęłam. Czasem nawet gdy sama bezpośrednio nie odpowiadam za wprowadzenie jakiegoś rozwiązania, to i tak lubię zastanawiać się, jakie produkty można byłoby wykorzystać i jak coś zaprojektować, by miało szansę działać lub by działało lepiej. Robię to „dla sportu”, po prostu to lubię i wciąż mnie to interesuje. To bardzo dynamiczny świat. Oczywiście podstawy się nie zmieniły – ale z każdym rokiem roboty wyposażane są w nowe umiejętności. Zyskują nowe czujniki, systemy wizyjne. Pewne elementy są coraz mniejsze, coraz tańsze, możemy stosować ich więcej.

J.M.: Rozumiem, że ten dynamizm branży wymusza też na pracujących w niej osobach dużą elastyczność i nieustanną naukę. Trudno jest w tak zmieniającym się środowisku pracować cały czas z tą samą wiedzą.

D.W.: Zdecydowanie. Ktoś, kto się nie uczy, bardzo szybko zostanie w tyle. Wciąż wchodzą nowe paczki programistyczne, które ułatwiają pracę. Na przykład można kupić całe oprogramowanie do paletyzacji, dzięki czemu ja nie zajmuję się po raz tysięczny przygotowywaniem kodu paletyzacji – tylko kupuję to oprogramowanie od producenta, gdzie wszystkie błędy są już wychwycone. Trzeba ją już tylko skonfigurować.

J.M.: Czy fakt, że elementy składające się na działającego robota są coraz bardziej złożone, a roboty potrafią wykonywać coraz więcej operacji, sprawia, że umiejętności programistów muszą być coraz bardziej zaawansowane, a samo programowanie jest trudniejsze?

D.W.: Na pewno jeśli chodzi o sam interfejs, to tendencja jest taka, by był on coraz łatwiejszy. Kiedyś trzeba było napisać cały skrypt – teraz cel jest taki, aby wystarczyły dwa kliknięcia i można było dodać szybki kod. Zatem pod tym względem dąży się do coraz większej prostoty.

Natomiast dostajemy coraz więcej narzędzi – więcej narzędzi to więcej możliwości konfiguracji. I to już wymaga większej wiedzy, by wiedzieć, jak ich używać. I oczywiście, żeby nie przekombinować.

J.M.: Czy ma Pani rady dla kogoś, kto myśli o tej branży, chciałby być programistą robotów?

D.W.: Na pewno mogę wskazać pewien zestaw cech, który będzie niesamowicie pomocny w tej pracy. Zaangażowanie jest kluczowe. Zdecydowanie łatwiej jest tym osobom, które mają skończony jakikolwiek kierunek techniczny. Potrzeba też umiejętności wyłapywania problemów, na jakie możemy się natknąć. To praca z myśleniem wielowątkowym, która wymaga, abyśmy potrafili przewidzieć różne scenariusze, które mogą się wydarzyć.

Jeśli chodzi o pracę z konkretnymi robotami, to zawsze powtarzam, że trzeba korzystać z dedykowanych szkoleń i przede wszystkim – z  instrukcji. I coś jeszcze bardzo ważnego, a dziś chyba mało popularnego – dyscyplina wewnętrzna. Trzeba poukładać sobie wszystkie te elementy, jakie składają się na stację zrobotyzowaną, i ciągle zadawać pytania, sprawdzać i testować program. Sumienność jest bardzo pomocna – oraz drobiazgowość.

J.M.: Bez technicznych studiów będzie ciężko?

D.W.: Zdarza nam się zatrudniać osoby, które nie skończyły wyższych studiów inżynierskich, ale mają mocne podstawy techniczne oraz pasję do kodowania. Mamy sposoby, aby przekazać wiedzę nawet osobie, która nie ma doświadczenia w branży. Natomiast w przebranżowieniu umiejętność przewidywania błędów, problemów, jest bardzo ważna.

J.M.: Zatem warto być pesymistą? Przewidywanie katastrof jest umiejętnością cenioną w tym zawodzie?

D.W.: Tak, bardzo dobrze to Pani ujęła – jeśli nie przewidzimy katastrofy, to na pewno będzie katastrofa. Zazwyczaj jest tak, że im więcej wcześniej przeanalizujemy, tym większa szansa na sukces. Warto, jeśli jest taka możliwość, wykonać wizję lokalną tam, gdzie chcemy zautomatyzować pracę. Zanim zaczniemy symulować proces, staramy się zorientować w lokalnych warunkach. Np. pytamy o to, w jaki sposób dostarczane są części, może czasami są zanieczyszczone czy zaolejone… Całą tę wiedzę, którą zdobywamy na miejscu, wykorzystujemy potem, aby napisać program. Jeśli przychodzi coś zaolejonego, może się nam np. wyślizgnąć – to trzeba przemyśleć pod względem budowy chwytaka, kodu sterującego nim itd.

Ważna jest wewnętrzna odwaga – to praca, która wymaga często np. udania się do zakładu, którego nie znamy, współpracy z ludźmi, którzy tam pracują – od operatorów po dział jakości. Nierzadko jest to praca w środowisku bardzo międzynarodowym.

Chciałabym też zauważyć, że wspomniany pesymizm musi być wszechstronny. Ja jako robotyk często muszę też myśleć o tym, co zrobił mechanik czy elektryk – bo ich praca skutkuje często tym, jak będzie wyglądała moja. Szerokie spojrzenie jest na wagę złota.

J.M.: Jak powinno wyglądać dobre wdrożenie programisty robotów do pracy?

D.W.: Przy onboardingu ważne jest zestawienie najważniejszych zagadnień, które ktoś musi poznać. Pomocne są też zestawy zadań – praca na podstawie case study. Dopiero gdy ktoś ma ugruntowane te podstawy i już próbował w bezpiecznym środowisku symulacyjnym swoich sił, możemy pozwolić mu na bardziej zaawansowane zadania. To wspólny wyjazd do konkretnego klienta i konkretnego projektu wraz z kimś, kto ma więcej doświadczenia. Dopiero kolejny etap to wyjazd na projekt jako główny robotyk, jednak wciąż ze wsparciem opiekuna.

Czytaj też >> Netskope Threat Labs: raport o cyberatakach

J.M.: Pracując z nowym robotykiem, da się dostrzec szybko potencjał pracownika?

D.W.: Ten potencjał widać chyba najbardziej w liczbie zadawanych pytań. Im więcej ich ktoś zadaje, tym ja jestem spokojniejsza. Jeśli wiesz, że nie wiesz i jesteś gotowy/gotowa, by zadać pytanie – to jest pierwszy krok do sukcesu. Pokora jest bardzo ważna w tym zawodzie. Chcemy zatem mobilizować pracownika, by zadawał jak najwięcej pytań. Zasada jest taka: jeśli jesteś „prawie” pewny, to znaczy, że na pewno masz zadać pytanie wyjaśniające wszystkie wątpliwości.

To też bardzo istotne nie tylko ze względu na proces nauki. Pracujemy ze sprzętami, które są warte tyle, ile dom – to nawet nie skala nowego samochodu. To może paraliżować, ale to pokazuje też, że zawsze, jeśli są nieścisłości, to lepiej je wyjaśnić.

Na koniec: przygotowanie do konkretnego zadania jest kluczowe. Zawsze trzeba mieć czas, by zaznajomić się z projektem, z najnowszą technologią producenta, przypomnieć sobie dokumentację. To też pokazuje, że konieczne jest być na bieżąco z nowinkami.

Galeria