Pasy napędowe w układach napędowych maszyn roboczych

Przegląd konstrukcji pasów napędowych i ich możliwości eksploatacyjne

Pasy napędowe o konstrukcji płaskiej

Pasy napędowe płaskie posiadają warstwową konstrukcję, w której wyróżniamy trzy warstwy (rys. 10). Podstawową najważniejszą warstwą ze względów konstrukcyjnych, przenoszącą główne siły rozciągające, jest wykonywana z tkaniny poliamidowej, nylonowej, stalowej lub stalowych linek (rys. 10 poz. 2). Następna warstwa nazywana trącą wykonana jest z materiału o wysokim współczynniku tarcia (μ = 0,6). Warstwa ta znajduje się po wewnętrznej stronie pasa i służy do zmniejszenia poślizgu pasa po powierzchni koła pasowego (rys.10 poz. 3). Ostatnia warstwa chroni cały pas przed wpływem czynników atmosferycznych i jest warstwą pokrywająco-zabezpieczająca (rys. 10 poz. 1) [5].

Pasy płaskie produkowane są z wulkanizowanych wytrzymałych tkanin wykonanych z włókien poliamidowych, poliestrowych, włókien szklanych i dodatkowo wzmacnia się linkami z poliamidu lub włókien szklanych i linkami stalowymi. Przede wszystkim powinny charakteryzować się dużym współczynnikiem tarcia w miejscu styku pasa z kołem, niskim zużyciem ściernym, zdolnością do przenoszenia wysokich obciążeń oraz niezawodnością w działaniu przy równoczesnej wysokiej trwałości. Od materiałów stosowanych na cięgna pasów klinowych wymaga się także odporności chemicznej na działanie olejów, smarów oraz innych substancji w środowisku pracy (tab. 2) [4, 5].

Dla uniknięcia strzępienia się brzegów tkaniny warstwy tkanin odpowiednio zawija się. Pokrywającą warstwę wykonuje się z tkanin poliamidowych. Pasy elastomerowe posiadają grubość w przedziale 2÷10 mm przy szerokości 20÷1000 mm. Mogą przenosić naprężenia rzędu σ_dop = 6,5÷9,5[MPa]. Pasy napędowe płaskie coraz rzadziej stosuje się w budowie maszyn przemysłowych do przenoszenia momentu obrotowego. Ze względu na prostą i trwałą konstrukcję pasa stosuje się je powszechnie w maszynach rolniczych, gdzie występują duże odległości między współpracującymi wałami [5].

Pasy napędowe o konstrukcji klinowej

Pasy klinowe posiadają w przekroju kształt trapezu równoramiennego lub zbliżony do trapezu (rys. 11) [4].

Kształt ten zapewnia dużą wartość siły tarcia przy niewielkim napięciu wstępnym pasa. Umożliwia także dobrą współpracę z kołami. Bardzo często pasy klinowe wykonuje się z wewnętrznym lub zewnętrznym uzębieniem, które nie przenosi obciążeń, ale zwiększa dodatkowo elastyczność na powierzchniach bocznych pasa. Ponadto zmniejsza znacznie tarcie wewnętrzne w warstwie ściskanej, co podwyższa wytrzymałość zmęczeniową materiału pasa.

Pasy klinowe z uzębieniem wzmacniającym mogą pracować z mniejszymi kątami opasania i lepiej przylegają do powierzchni bocznych rowka. Pas składa się z warstwy nośnej (kord poliestrowy) oraz z warstwy podatnej. Całość jest owinięta zawulkanizowaną taśmą płócienną lub kordową. Kordy impregnuje się i powleka specjalną mieszanką gumową, zapewniającą jednorodność połączenia kordu z rdzeniem i nakładką gumową. Osłona tkaninowa, tzw. owijka, jest zwulkanizowana i zwiększa odporność pasa na ścieranie, a także nadaje dużą elastyczność, wytrzymałość zmęczeniową, przyczepność oraz małą rozciągliwość pasa. Pasy wykonane z poliamidów są sprężyste podczas rozciągania oraz zginania. Ponadto materiał ten charakteryzuje się niskim współczynnikiem tarcia oraz niewielką podatnością, czyli zdolnością materiału na odkształcenia.

Galeria

Zobacz więcej