Metody diagnostyki łożysk tocznych układów napędowych

Diagnostyka smarownicza

W trakcie eksploatacji łożysk tocznych następuje powolne ich zużywanie, które może przybierać różną formę. Efektem występowania procesu zużycia mogą być cząstki metaliczne, które kumulują się w środkach smarnych wykorzystywanych do smarowania łożysk. Z reguły większość łożysk tocznych w układach napędowych smarowanych jest smarami plastycznymi. Ocena smarów pod kątem obecności efektów zużycia wymaga pobrania i analizy próbki smaru. Nie zawsze jest to możliwe bez zatrzymania maszyny. Jednak w przypadku łożysk wolnoobrotowych lub łożysk zamontowanych w oprawach z wypływem naddatku smaru możliwe jest pobieranie w trakcie działania maszyny próbek przerobionego smaru wypchanego przez świeży smar wprowadzony w trakcie smarowania. Do oceny smarów plastycznych można wykorzystać przenośne zestawy badawcze pozwalające na wykonanie testu konsystencji, testu ubytku oleju bazowego, a także oceny czystości oleju i charakteru zanieczyszczeń [1].

Czytaj też >> Co wpływa na energochłonność pracy robota?

Podsumowanie – łożyka i ich diagnostyka

Przedstawione w artykule metody diagnozowania łożysk wymagają z reguły specjalizowanych przyrządów pomiarowych. Ich dostępność a także różnorodność jest aktualnie bardzo duża. Jednak diagnozowanie łożysk jest możliwe nawet wtedy, gdy nie dysponuje się specjalistycznym sprzętem. Wystarczy w tym celu skorzystać z prostego stetoskopu z sondą dotykową i realizować badania systematycznie. Wielu mechaników utrzymania ruchu, korzystając z tak prostego podejścia, z reguły z sukcesami wykrywa niesprawności jak również skutecznie zapobiega awariom maszyn. Należy jednak pamiętać, że podejście bazujące na zmysłach ludzkich nie dostarcza namacalnych danych, które można archiwizować i wykorzystywać do budowy modeli predykcyjnych i edukacji nowych pokoleń mechaników i diagnostów.

Piśmiennictwo

1. Fidali M., Jałowiecki A.: Ocena stanu smaru łożysk tocznych w warunkach przemysłowych. „Utrzymanie Ruchu”, 2/2021.
2. Fidali M.: Metody diagnostyki maszyn i urządzeń w predykcyjnym utrzymaniu ruchu. Elamed, Katowice 2020.
3. Fidali M.: Ultradźwięki w diagnostyce i eksploatacji łożysk tocznych. „Utrzymanie Ruchu”, 1/2015, s. 56-61.
4. Fidali M.: Specjalizowane metody diagnozowania łożysk tocznych – cz. 1. „Utrzymanie Ruchu”, 2/2015, s. 28-33.
5. Fidali M.: Specjalizowane metody diagnozowania łożysk tocznych – cz. 2. „Utrzymanie Ruchu”, 3/2015, s. 54-58.
6. Fidali M.: Diagnozowanie łożysk tocznych z SPM HD. „Utrzymanie Ruchu”, 2/2017, s. 46-50, poz. Lit. 1.
7. ISO 18434-1:2008, Condition monitoring and diagnostics of machines – Thermography – Part 1: General procedures.
8. ISO 13373-3:2015 Condition monitoring and diagnostics of machines – Vibration condition monitoring – Part 3: Guidelines for vibration diagnosis.
9. ISO 20816-1:2016 Mechanical vibration – Measurement and evaluation of machine vibration – Part 1: General guidelines.
10. ISO 20958:2013 Condition monitoring and diagnostics of machine systems – Electrical signature analysis of three-phase induction motors.
11. VDI 3832 – Measurement of structure-borne sound of rolling element bearings in machines and plants for evaluation of condition.

dr hab. inż. Marek Fidali, prof. PŚ
Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn
Wydział Mechaniczny Technologiczny
Politechnika Śląska

Galeria

Zobacz więcej