Transport ponadgabarytowy – czy czas na zmianę norm?

Transport ponadgabarytowy, przez przepisy nazywany transportem nienormatywnym, to przewóz ładunków, które wraz z pojazdem przekraczają dopuszczalne normy określone w przepisach. Każdy kraj może przyjąć własne normy – Ministerstwo Infrastruktury rozważa modyfikację tych obowiązujących w Polsce. Zgodnie z propozycją. Do ruchu mogłyby zostać dopuszczone zestawy pojazdów o większej masie i długości, które obecnie, jako przekraczające normy, wymagają specjalnych zezwoleń. 

Czytaj również: Noworoczne spotkanie Rady Programowej i Partnerów Konferencji Smart Warehouse 4 Logistics & e-Commerce.

Dyskusję o dopuszczeniu dłuższych zestawów do regularnego ruchu zainicjował niedawny komunikat Polskiej Izby Spedycji i Logistyki. Wynika z niego, że rozpoczęto prace nad warunkowym dopuszczeniem do ruchu zestawów pojazdów o długości 25,25 m. 

– To wstępne założenia, jednak można przypuszczać, że nowe regulacje będą opierać się na tych, które funkcjonują w innych europejskich państwach. W związku z wydłużeniem zestawów, jednym z tematów dyskusji jest też próg ich dopuszczalnej masy całkowitej. Przykładowo w Niemczech wynosi on 40 ton, a już w Czechach 48 ton. Według Polskiej Izby Spedycji i Logistyki 40 ton DMC to wartość zbyt niska. Zdaniem instytucji tak niski próg spowoduje, że wykorzystywanie tak długich zestawów będzie nieproduktywne, nieefektywne i nieekologiczne – komentuje Mateusz Pernak, prawnik w TC Kancelarii Prawnej.

Dyskutowane są też inne aspekty, takie jak:

• dodatkowe szkolenia dla kierowców,
• dostosowania infrastruktury do potrzeb większych zestawów
• czy rodzaje dróg, na których zostaną dopuszczone do ruchu.

Ostateczne decyzje w tym względzie zapadną w Ministerstwie Infrastruktury.

Cechy transportu nienormatywnego

Zgodnie z nadal obowiązującymi przepisami, by mówić o transporcie nienormatywnym, pojazd lub ładunek musi przekroczyć jedną z wartości dopuszczalnych, czyli:

1. Masę 40 ton – tyle zwyczajowo wynosi standardowa, dopuszczalna masa całkowita pojazdu lub zestawu pojazdów.
2. Długość 16,5 m dla ciągnika siodłowego z naczepą lub 18,75 m dla zestawu pojazdów z przyczepą, szerokość 2,55 m lub 2,6m dla pojazdów izotermicznych  lub 4 m wysokości.
3. Dopuszczalny nacisk osi na nawierzchnię drogi wnoszący 10 ton dla osi pojedynczej napędowej, chociaż gdzieniegdzie może wynosić 11,5 tony.

Może Cię także zainteresować: Sektor MŚP: brak umiejętności związanych z cyberbezpieczeństwem 

Transport tylko na podstawie zezwolenia

Jak tłumaczy Mateusz Pernak, ruch pojazdu nienormatywnego jest dozwolony pod określonymi warunkami:

– Konieczne jest uzyskanie zezwolenia odpowiedniej kategorii, przestrzeganie ujętych w nim warunków, pilotowanie przejazdu zgodnie z przepisami oraz zachowanie szczególnej ostrożności przy kierowaniu pojazdem nienormatywnym – mówi ekspert. 

Obecnie dzieli się wspomniane zezwolenia na pięć kategorii, które różnią się zakresem stosowania, wymaganiami oraz obszarem ważności.

Kategoria I dotyczy pojazdów nienormatywnych o długości, wysokości, naciskach osi oraz rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopuszczalnych oraz szerokości nieprzekraczającej 3,5 m. Pojazdy nienormatywne posiadające zezwolenie kategorii I mogą poruszać się po drogach publicznych z wyjątkiem ekspresowych oraz autostrad. Zezwolenia wydawane są przez starostę na okres 12 miesięcy.

Kategoria II również obejmuje pojazdy nienormatywne o dopuszczalnej masie i naciskach na oś, ale o szerokości nieprzekraczającej 3,2m, długości nieprzekraczającej 15 m dla pojedynczego pojazdu oraz 23 m dla zespołu pojazdu i nie wyższych niż  4,3 m. Pojazdy nienormatywne posiadające zezwolenie kategorii II mogą poruszać się po wszystkich drogach publicznych. Przy składaniu wniosku można ubiegać się o wydanie zezwolenia na 4 okresy tj. miesiąca, 6 miesięcy, 12 miesięcy lub 24 miesiące. Zezwolenie również wydaje starosta. Opłata za wydanie go rośnie wraz z wydłużeniem okresu jej obowiązywania i plasuje się w przedziale od 200 do 2000 zł. 

Kategoria III jest niemal identyczna z II. Z jednym wyjątkiem – dotyczy również zespołów pojazdów o skrętnych osiach o długości maksymalnie 30 m. Zezwolenie kategorii III uprawnia również do poruszania się pojazdami i drogami określonymi dla zezwolenia kategorii II. Wniosek o wydanie zezwolenia kategorii III podlega tym samym zasadom co kategorii II. Przy czym zezwolenia wydaje nie starosta, a GDDKiA.

Kategoria IV dotyczy pojazdów nienormatywnych:

• o szerokości nieprzekraczającej 3,4 m dla drogi jednojezdniowej i 4 m dla drogi dwujezdniowej klasy A i S,
• o długości nieprzekraczającej 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów oraz 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach,
• wysokości nieprzekraczającej 4,3m, rzeczywistej masie całkowitej nieprzekraczającej 60t i o naciskach osi nie większych od dopuszczalnych.

Może Cię także zainteresować: Złote Medale targów BUDMA i WINDOOR-TECH 2025 przyznane!

Galeria