Transformacja hutnictwa stanowić będzie jedną z największych części kosztów dekarbonizacji polskiego przemysłu do połowy stulecia

Na przestrzeni ostatnich lat rośnie przepaść między potrzebami polskiej gospodarki a malejącą produkcją stali w Polsce. Polskie budownictwo i przemysł przetwórczy przeżywają szybki rozwój, pozostawiając w tyle sektor stalowy. Czynnikiem sprzyjającym modernizacji i rozwojowi sektora stalowego w Polsce jest rosnąca dostępność złomu stalowego. Jest on kluczowym surowcem do wtórnego wytapiania stali w elektrycznych piecach łukowych (EAF). Polska jest dziś jego eksporterem netto. To oznacza, że potencjał zwiększenia krajowej produkcji stali w oparciu o tę technologię jest duży. Szacuje się, że umoż­liwi to potencjalną poprawę bilansu w handlu stalą o 20%-30%.

Jak zaspokoić popyt na stal?

Jednak, o ile technologia EAF jest szansą na wzrost produkcji stali w kraju w sposób dostosowany do globalnych wymogów środowiskowych, to sama w sobie nie wystarczy ona do zaspokojenia popytu na stal w Polsce. Odrębnym wyzwaniem dla polityki publicznej jest dekarbo­nizacja procesu wytwarzania stali w technologii wielkopiecowej BF-BOF. Będzie to wymagać rozwoju instalacji wyłapywania i składowania dwutlenku węgla na terenie kraju albo zastą­pienia tradycyjnych pieców BF-BOF technologiami alternatywnymi z wykorzystaniem wodoru lub opartych o bezpośrednią elektrolizę rudy.

Przyszłość polskiego hutnictwa

Przyszłość polskiego hutnictwa zależy zatem zarówno od inwestycji zwiększających jego możliwości produkcyjne, jak i umożliwiających produkcję stali w sposób zdekarbonizowany. Zrównoważony rozwój sektora stalowego wymaga połączenia tradycyjnych metod produkcji z nowoczesnymi rozwiązaniami niskoemisyjnymi. Zwiększeniu produkcji stali przy jednoczesnym ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych sprzyjać będzie współpraca różnych branż przemysłowych (energetyki, hutnictwa, przemysłu cementowego itp.). Niezbędne będzie także wsparcie ze strony odpowiedniej polityki przemysłowej, uwzględniającej wymogi gospo­darcze i środowiskowe.

Wyzwania polskiego hutnictwa

• Jednym z największych wyzwań polskiego hutnictwa jest konieczność przeprowadzenia transformacji w obliczu nie najlepszej sytu­acji finansowej sektora. Koszty transformacji sektora stalowego w Polsce szacowane są na 0,04% PKB w scenariuszu podstawowym i 0,07% w planie ambitnym, co odpowiada kwocie ok. 10-20 mld euro rozłożonej na 25 lat.
• Zmiany w sektorze stalowym w Polsce wiążą się także z istotnymi barierami technologicznymi. Dotyczą one trzech kluczowych technologii produkcji stali – pieców tlenowych BOF, elektrycznych pieców łukowych EAF oraz technologii bezpośredniej redukcji żelaza DRI. Aby piece BOF mogły partycypować w globalnym tren­dzie dekarbonizacji, konieczne jest wdrożenie technologii wychwytu i składowania dwutlenku węgla (CCS). Systemy te muszą być indywidualnie dostosowane do specyficznych warunków każdej huty, jak również do lokalnych uwarunkowań dotyczących transportu i magazynowania CO2.
• Kluczowym problemem jest również brak przemyślanej, długoterminowej strategii dekarbonizacji przemysłu ciężkiego, w tym sektora stalowego. Polska nie dysponuje spójną polityką przemysłową, która wytyczałaby kierunki rozwoju w dłuższej perspektywie, w tym także w zakresie dekarbonizacji. Brak strategii sprawia, że działania podejmowane pod tym kątem są często fragmenta­ryczne, a także uzależnione od krótkoterminowych decyzji politycznych.