Staliwo stopowe wysokomanganowe w zastosowaniach na odlewane elementy infrastruktury kolejowej

W publikacji przedstawiono charakterystykę staliwa stopowego wysokomanganowego, potocznie określanego mianem staliwa Hadfielda. Staliwa z tej grupy w warunkach wzrostu ciśnienia lub obciążenia, np. w wyniku uderzenia, wykazują dużą skłonność do tzw. umocnienia zgniotem. Objawia się to zwiększeniem powierzchniowej twardości i odporności na zużycie przy zachowaniu ciągliwości rdzenia.

Staliwo stopowe wysokomanganowe zostało pierwotnie opracowane i opatentowane przez Sir Roberta H. Hadfielda w roku 1883 w Wielkiej Brytanii (patent nr 200). W uznaniu zasług tego wybitnego angielskiego metalurga zwyczajowo stal i staliwo zawierające około 1,0÷1,4% wag. węgla i 12,0÷14,0% wag. manganu przy zachowaniu zasady Mn:C = 10, posiadające w stanie po obróbce cieplnej typu przesycanie mikrostrukturę austenityczną, nazywane jest stalą lub też staliwem Hadfielda. Zgodnie z odkryciem przedstawionym w pracy [1] w 1888 r. również przez R.H. Hadfielda, istotną cechą tego stopu na osnowie żelaza jest zdolność do umocnienia w warunkach wzrostu ciśnienia lub obciążenia np. w wyniku uderzenia. To objawia się zwiększeniem powierzchniowej twardości a także odporności na zużycie przy zachowaniu ciągliwości rdzenia.

W związku z tym powszechnie zalicza się tego typu staliwa do grupy odpornych na zużycie ścierne. Ponadto decyduje to o zakresie stosowalności staliwa wysokomanganowego na odlewy bijaków i wykładzin do młynów węglowych i innych, stożków kruszarek, elementów roboczych maszyn budowlanych, a także odlewane elementy rozjazdów kolejowych.