Listy sankcyjne. Jakie wyzwania czekają polskich przedsiębiorców

Sankcje i ich złamanie: jakie konsekwencje finansowe grożą przedsiębiorcom?

Należy zwrócić uwagę, iż podejmując wymianę handlową z podmiotami posiadającymi rosyjski kapitał (wpisanymi na listy sankcyjne), zgodnie z ustawą sankcyjną za złamanie zakazów – czy to wynikających z prawa unijnego, czy też polskiego – grozi kara finansowa do wysokości 20 mln złotych (art. 6 ust. 2 ustawy sankcyjnej). Karę tę nakłada naczelnik urzędu celno-skarbowego – w drodze decyzji administracyjnej.

Przepisy prawa dopuszczają nałożenie omawianej kary finansowej w trzech przypadkach:

• niedopełnienia obowiązku zamrożenia lub nieudzielenia środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych;
• niedopełnienia obowiązku niezwłocznego przekazania informacji dotyczących operacji na zamrożonych kontach;
• niezastosowanie się do zakazu świadomego i celowego udziału w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie sankcji.

Oprócz sankcji administracyjnych przewidziano sankcję karną w postaci kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 za m.in.

• naruszenie embarga handlowego na węgiel z Rosji i Białorusi,
• naruszenie sankcji unijnych dotyczących m.in. eksportu towarów i technologii podwójnego zastosowania,
• udział w działaniach, których celem lub skutkiem jest ominięcie powyższych zakazów.

Obok samego zakazu przywozu do Unii wyrobów z żelaza i stali określonego w Rozporządzeniu 833/2014, należy zwrócić uwagę na fakt, że polska ustawa sankcyjna przewiduje karę pozbawienia wolności za sprzedaż, dostawę, przekazywanie lub wywóz niektórych wyrobów stalowych, jak np. rury przewodowe w rodzaju stosowanych do rurociągów ropy naftowej lub gazu.

Sankcje a sposoby ograniczenia ryzyka – czyli jakie działania należy wprowadzić w firmie

Dynamika procesów w polityce międzynarodowej w związku z wojną w Ukrainie jest bardzo duża. To przekłada się na regulacje prawne dotyczące sankcji. W konsekwencji warto wdrożyć w przedsiębiorstwie wewnętrzne rozwiązania (procedurę). Pozwolą one na zabezpieczenie przestrzegania sankcji i unikania kontaktów handlowych z podmiotami, które są nimi objęte. W ramach działań w zakresie zachowania należytej staranności konieczne będzie wprowadzenie monitorowania przepisów prawnych, zarówno na gruncie polskim, jak i unijnym. Celem będzie ustalenie zakresu sankcji, bieżące weryfikowanie kontrahentów pod kątem ich występowania na listach sankcyjnych i wykazach unijnych oraz wdrożenie procedury wewnętrznej. Niestety nie dla wszystkich przedsiębiorców dokonanie takiej weryfikacji będzie zadaniem łatwym. Dopełnienie nowych wymogów będzie wymagało od przedsiębiorców przeprowadzenia pogłębionej analizy łańcucha dostaw oraz dopełnienia wymogów w zakresie dokumentowania i ewidencjonowania realizowanych transakcji. Niestety to na przedsiębiorców nałożono obowiązki sprawdzenia we własnym zakresie, czy i jakie powiązania ma kontrahent z sankcjonowanymi podmiotami.

Wiele firm nie jest jednak przygotowanych do zbierania danych o kontrahentach. Nie posiada właściwych procedur, a nawet przygotowanych zasobów kadrowych, które mogłyby dokonywać właściwej weryfikacji i kompletować potrzebne dokumenty. Poziom skomplikowania ww. przepisów, zmienność tych regulacji oraz brak ich jednolitej interpretacji skutkuje tym, że weryfikacja kontrahentów pod kątem ich występowania na listach sankcyjnych wymaga od przedsiębiorców wiedzy o charakterze eksperckim oraz szczegółowych narzędzi. Biorąc pod uwagę wysokość kar grożących za naruszenie sankcji, zdecydowanie lepiej zainwestować siły i środki w zabezpieczenie się przed ich wystąpieniem.

Galeria